Savasana ( शवासन ): Ανασαίνοντας τον Θάνατο, Αγγίζοντας τη ζωή.
Μια φιλοσοφική προσέγγιση της εμπειρίας yoga.
Φέρνω το σώμα μου σε μια άνετη καθιστή θέση, κάνω τις τελευταίες μικρές διορθώσεις. Η σπονδυλική μου στήλη ευθυγραμμίζεται.
Το βλέμμα απλώνεται πάνω στο στρώμα μου — μακρόστενο, σιωπηλό, ταπεινό. Τρέχει από άκρη σε άκρη, κατά πλάτος και κατά μήκος του.
Οι σκέψεις στροβιλίζονται. Πολλές. Άναρχες.
Η αναπνοή μου – τόσο συνηθισμένη, τόσο δεδομένη.
Είναι πνοή του κόσμου, ψίθυρος του σύμπαντος, η γλώσσα του αοράτου.
Τι είναι ζωή;
… μια από τις αιώνιες ανησυχίες του είδους μας , κάτι να βρούμε να την ορίζει , κάτι να την οριοθετεί , κάτι που να καταλαβαίνουμε καλά . Διαβάζουμε βιβλία , καταναλώνουμε έννοιες , ψάχνουμε από τα κουβάρια των λέξεων να βρούμε την άκρη που κάπου θα μας οδηγήσει .
Και ο Δάσκαλος υπενθυμίζει .. Αναπνέω ..
Εισπνοή , εκπνοή .
Ξανά βρίσκω το κέντρο μου ξανά μαζεύω τον νου μου κι επικεντρώνομαι στο τώρα .
Κράτημα.
Πού βρίσκομαι ; Εδώ .
Πότε ; Τώρα .
Με κάθε εισπνοή παίρνω ό,τι έχει να μου δώσει η ζωή στον παρόντα χρόνο , τώρα που είμαι εδώ .
Με κάθε εκπνοή ό,τι είναι περιττό , να φύγει .
H yoga δεν είναι ασκήσεις· είναι πέρασμα. Ένα άνοιγμα στην άκρη του νου, ένα μονοπάτι που ξεκινά από το σώμα και οδηγεί στα ενδότερα του εαυτού. Εκεί, σε ένα σημείο που δεν χωρούν λέξεις, με υποδέχεται η σιωπή ξανά.
Εκεί αρχίζει το ταξίδι. Δεν πηγαίνω κάπου – απλώς βυθίζομαι. Βυθίζομαι στον εαυτό μου, όπως η σταγόνα πέφτει στον ωκεανό και γίνεται ένα μαζί του. Δεν είμαι πια σώμα, είμαι αναπνοή. Δεν είμαι πια σκέψη, είμαι αίσθηση. Κι η αναπνοή μου, απλή και αθόρυβη, γίνεται το νήμα που με συνδέει με το Όλο
Αναπνέω.
Εισπνοή – εκπνοή.
Εισπνέω κρύο· εκπνέω ζεστό.
Εισπνέω οξυγόνο· εκπνέω διοξείδιο.
Εισπνέω γεμίζω. Εκπνέω αδειάζω.
Ο κύκλος της αναπνοής — τόσο απλός, τόσο αθέατος — συνεχίζεται, αδιάκοπα, συνειδητά και ασυνείδητα.
Πάνω σε αυτό το στρώμα εμφανίζονται όλα τα παράδοξα του κόσμου.
Όσα κυνηγώ έξω, με συναντούν μέσα.
Όσα αρνούμαι, επιστρέφουν.
Η αίθουσα γίνεται καθρέφτης: των αδυναμιών μου, των προσκολλήσεών μου, των επιθυμιών μου και των εύκολων οδών που παλεύω να ξεπεράσω.
Σιωπή.
Όχι η σιωπή του άδειου δωματίου, αλλά εκείνη η βαθιά, παλαιά σιωπή που κατοικεί στα σπλάχνα της ύπαρξης.
Κλείνω την πρακτική μου καθώς ξαπλώνω στην τελευταία θέση.
Savasana– «η στάση του νεκρού».
Το σώμα ακίνητο, βαραίνει πάνω στο στρώμα. Τα βλέφαρα κλείνουν. Ο κόσμος χάνεται.
Σκέφτομαι πως το στρώμα μου έχει τις ίδιες διαστάσεις με το λάκκο μέσα στη γη ,που μας αναλογεί για να ταφούμε. Είναι εικόνα ισχυρή αλλά όχι μακάβρια — είναι υπενθύμιση. Μια υπενθύμιση του πεπερασμένου που δίνει αξία στο άπειρο της κάθε στιγμής. Το παρόν γίνεται ιερό γιατί είναι προσωρινό.
Τα πάντα ορίζονται από τα αντίθετά τους και δεν είναι καθόλου μακάβριο να έχω στον νου τον θάνατό μου γιατί αυτό είναι που προσθέτει καθημερινή ευγνωμοσύνη στην παρούσα στιγμή και στην εφήμερη ζωή μου.
Εδώ πάνω, κάθε μέρα ξαπλώνω για να μάθω πώς να αφήνω. Το σώμα, τις σκέψεις, την προσπάθεια, την επιθυμία.
Η Savasana δεν είναι άσκηση χαλάρωσης – είναι τελετή αποχαιρετισμού. Κάθε φορά λίγο πιο κοντά στην αποδοχή.
Ο θάνατος δεν είναι ξένος. Είναι μέρος της πρακτικής. Κάθε εισπνοή υπόσχεται ζωή. Κάθε εκπνοή μιλά για τέλος. Μα ανάμεσα στις δύο, υπάρχει η σιωπή. Κι εκεί κατοικεί η αλήθεια.
Στην αναπνοή βρίσκω τον χρόνο και την αιωνιότητα να συνυπάρχουν. Και στην απόλυτη ακινησία της Savasana, καταλαβαίνω πως η ζωή δεν είναι να γεμίζεις το είναι σου – είναι να μάθεις να αδειάζεις. Να μένεις.
Να υπάρξεις, έστω για μια στιγμή, χωρίς όνομα. Χωρίς ρόλο. Χωρίς φόβο.
Στην Savasana, δεν κρατάω τίποτα. Δεν υπάρχει κάτι να κρατηθεί. Ο εαυτός μου διαλύεται στις ίνες του στρώματος. Το βάρος μου παραδίδεται στη γη, σαν να τη ρωτά:
“Θα με δεχτείς όταν έρθει η ώρα;” Κι εκείνη απαντά με απόλυτη σιγή.
Και τότε, έρχεται μια παράξενη γαλήνη. Όχι η ευχάριστη ησυχία μιας ξεκούρασης, αλλά μια βαθύτερη συμφιλίωση.
Είναι η στιγμή που δεν είμαι πια “κάποια”. Δεν είμαι μητέρα , φίλη ,κόρη , ερωμένη. Δεν είμαι το σώμα μου, οι αναμνήσεις μου, ούτε καν το όνομά μου. Είμαι μόνο… παρόν. Μια καθαρή παρουσία, απλή, αδιαίρετη.
Αν ο θάνατος μοιάζει με αυτό – τότε δεν είναι εχθρός. Είναι αλήθεια.
Και κάθε μέρα που ξαπλώνω σε αυτό το απλό ορθογώνιο κομμάτι – το στρώμα μου – προπονούμαι.
Όχι για να φύγω. Αλλά για να μάθω πώς να μένω, όταν όλα φεύγουν.
Η yoga δεν με διδάσκει πώς να ζήσω περισσότερο, αλλά πώς να πεθαίνω λίγο λίγο – συνειδητά.
Πώς να πετάω, στρώση στρώση, ό,τι δεν είμαι.
Κι όταν όλα φύγουν, ό,τι απομένει… αυτό είμαι εγώ.
Και ίσως, τελικά, εκείνος ο “τάφος” να μην είναι τέλος – αλλά μια άλλη αρχή. Ένα άνοιγμα, όπως το πρώτο άνοιγμα της αναπνοής. Μια επιστροφή στη μήτρα του σύμπαντος.
Όταν ανοίγω τα μάτια – κάθε φορά – νιώθω σα να ξαναγεννήθηκα.
Ή μήπως απλώς γύρισα από έναν μικρό, καθημερινό θάνατο;
—
Με τη yoga μαθαίνω πώς είναι να λυγίζω χωρίς να σπάω. Πώς είναι να πέφτω μέσα μου χωρίς φόβο.
Αναπνέω και υπάρχω.
Αναπνέω και χάνω αυτό που νόμιζα πως είμαι.
Και μέσα σ’ αυτό το αργό ξεγύμνωμα, βρίσκω κάτι που δεν μπορεί να πεθάνει.
Η Yoga ίσως τελικά να μην είναι τίποτα λιγότερο από πρόβα θανάτου – κι ίσως γι’ αυτό να είναι η πιο καθαρή μορφή ζωής.
Είναι υπενθύμιση πως είμαστε κάτι βαθύτερο. Είμαστε η σιωπή ανάμεσα στις λέξεις, το κενό ανάμεσα στους παλμούς. Είμαστε αυτό που μένει, όταν όλα τελειώσουν.
—
Βιβλιογραφία
- Patanjali, Yoga Sutras.
- Bhagavad Gita, Μετάφραση: Swami Sivananda.
- Οπρόπουλος Γ. (2019). Yoga και φιλοσοφία: Η τέχνη της εσωτερικής παρατήρησης.
- Judith Lasater (1995). Relax and Renew: Restful Yoga for Stressful Times.
- Stephen Cope (2000). Yoga and the Quest for the True Self. Bantam Books.
Απρίλιος 2025 Αρβανίτη Κατερίνα
Ασκούμενη στη Hatha Yoga με οδηγό και Δάσκαλο τον Χρήστο Krishna Χαρικιόπουλο
Αν ψάχνεις ένα κορυφαίο, αξιόπιστο & προσιτό πρόγραμμα Εκπαίδευσης Δασκάλων Yoga, τότε μάθε περισσότερα.
RYS 200 Βασική Εκπαίδευση Δασκάλων Yoga. Μάθε περισσότερα
RYS 300 Ανώτερη Εκπαίδευση Δασκάλων Yoga. Μάθε περισσότερα