“Ο αρχαίος Ινδός φιλόσοφος Μαχαρίσι Πατάντζαλι στην προσπάθεια του να απομακρύνει τα πέπλα που κρύβουν τα βαθύτερα επίπεδα της ύπαρξης και της συνειδητότητας του, δημιούργησε τα οκτώ σκαλοπάτια της γιόγκα. Στο πρώτο σκαλοπάτι ο Πατάντζαλι ασχολείται με τα 5 Γιάμας. Τα Γιάμας στην ελληνική βιβλιογραφία συνήθως μεταφράζονται ως κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς ή ως ηθικές κατευθυντήριες γραμμές για το πώς είναι χρήσιμο να σχετιζόμαστε με τον κόσμο γύρω μας. Το πέμπτο και τελευταίο Γιάμα είναι η Aparigraha που συνήθως μεταφράζεται ως «μη-απληστία», «μη-κατοχή», «μη-προσκόλληση», ή «γενναιοδωρία».
Σύμφωνα με τον Paul Dallaghan και το άρθρο του Aparigraha-The art of what is needed, η λέξη Aparigraha, αποτελείται από τη λέξη ‘graha’ που σημαίνει παίρνω/αρπάζω, τη λέξη ‘pari’ που σημαίνει από όλες τις πλευρές και το αρνητικό πρόθεμα ‘a’ που ουσιαστικά σημαίνει «να μην». Ουσιαστικά λοιπόν αυτό που ο Πατάντζαλι προτείνει ως στάση ζωής -στα πλαίσια της μη-προσκόλλησης- είναι ο άνθρωπος να παίρνει από τη ζωή μόνο ότι χρειάζεται, να το κρατάει μόνο για όσο πραγματικά το έχει ανάγκη και να το αφήνει στο σωστό χρόνο.
Στα πλαίσια του προγράμματος εκπαίδευσης δασκάλων Γιόγκα του Yoga House και τη συμμετοχή μου σε αυτό, συνειδητοποίησα ότι ασυναίσθητα πολλές φορές αναρωτήθηκα για το πώς θα ήταν η ζωή μου κάνοντας κάτι άλλο από το να ανησυχώ και να στεναχωριέμαι για πράγματα που δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ. Επίσης, πολλές φορές αναρωτήθηκα γιατί δεν μπορώ να σταματήσω να ανησυχώ για το τι θα μπορούσε να συμβεί και απλά να απολαύσω αυτό που μου συμβαίνει τώρα. Η έννοια της Aparigraha λοιπόν ήταν ξεκάθαρα για εμένα το θέμα με το οποίο είχα ανάγκη να ασχοληθώ αρχικά. Αναλογιζόμενη προσωπικά βιώματα αλλά και την επαγγελματική μου ιδιότητα του κοινωνικού επιστήμονα που εξυπηρετεί κοινωνικά ευάλωτους πληθυσμούς, σκεφτόμουν πόσο συχνά ανησυχούσα για το αποτέλεσμα που θα προκύψει από την προσπάθεια που βάζουμε σε κάτι, όπως η εργασία, οι προσωπικές σχέσεις αλλά και απλές δραστηριότητες μέσα στην καθημερινότητα μας. Έτσι συνειδητοποίησα ότι συχνά ξοδεύουμε αρκετό χρόνο ανησυχώντας για το εάν θα ήμαστε επιτυχημένοι, καλοί φίλοι, σύντροφοι, τι θα γίνει αν αυτό… ή αν εκείνο… Παράλληλα, παράγοντες όπως η σύγχρονη ζωή, οι εντατικοί ρυθμοί εργασίας, το ανασφαλές κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον, ενισχύουν τις παραπάνω συμπεριφορές και «παρασύρουν» συχνά τα άτομα σε μια διαρκή κούρσα υποχρεώσεων που αυξάνει το άγχος και «κλέβει» την ποιότητα ζωής με συνέπειες στην υγεία και την ευεξία.
Σύμφωνα όμως με την Emma Newlyn και το άρθρο της Aparigraha-practising non-attachment (2014), αναφέρει ότι πίσω από μια τέτοια συμπεριφορά κρύβεται η ανάγκη αναγνώρισης από τους άλλους, και η αίσθηση ότι η προσωπική ευτυχία βασίζεται σε εξωγενείς παράγοντες. Επίσης, υπογραμμίζει ότι το κλειδί της απελευθέρωσης για τον άνθρωπο βρίσκεται στην Aparigraha και την εφαρμογή της σε όλα τα επίπεδα της ζωής του. Τότε ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει γεμάτη και άφθονη ζωή.
Είμαι σίγουρη ότι το προσωπικό μου ταξίδι στην αναζήτηση και εφαρμογή της aparigraha δεν έχει φτάσει ούτε καν στην μέση του! Παρόλα αυτά για εμένα είναι πολύ σημαντικό το να αναγνωρίσω τις συμπεριφορές μου που σχετίζονται με πτυχές που αφορούν την aparigraha. Τα μικρά βήματα που έχω καταφέρει να κάνω στο χαλάκι της γιόγκα αλλά και στην καθημερινή μου ζωή, σίγουρα έχουν δώσει στη ζωή μου άλλη κατεύθυνση και σίγουρα έχουν αφαιρέσει κομμάτια ανησυχίας και προσκόλλησης δίνοντας μου χώρο στο να κάνω πράγματα που επιδρούν στην καθημερινότητα μου και στον πλανήτη αυτό διαφορετικά.
Όλα βρίσκονται σε σταθερή κατάσταση ροής, η αλλαγή είναι το μόνο πράγμα που μπορούμε να περιμένουμε σε αυτή τη ζωή. Η φύση γύρω μας, τα σώματα μας, τα συναισθήματα μας. Το να θέλεις να βιώνεις μόνο τα θετικά και τα όμορφα βιώνεις μόνο το μισό από αυτό που η ζωή έχει να σου προσφέρει. Σύμφωνα με την Newlyn η ζωή μας επιτρέπει να βιώσουμε και να μάθουμε από κάθε πλευρά της ύπαρξης μας, το φως και το σκοτάδι. Εάν θέλουμε να ζήσουμε πραγματικά δεν πρέπει να απομακρύνουμε ότι δε θέλουμε να αισθανθούμε, αλλά να μας επιτρέψουμε να τα βιώσουμε γνωρίζοντας ότι αυτό είναι μια ρευστή κατάσταση που θα περάσει. Όταν αφήνουμε τη στιγμή να είναι αυτό που είναι χωρίς να προσπαθούμε να την προσκολληθούμε ή να την απομακρύνουμε, μπορούμε πραγματικά να πούμε ότι ζούμε εκείνη τη στιγμή επιτρέποντας τα πράγματα να έρχονται και να φεύγουν χωρίς την ανάγκη να κατέχουν οποιεσδήποτε από αυτές .
Η Aparigraha – μη προσκόλληση, προσφέρει τόσο μεγάλη ελευθερία, την ελευθερία να κάνουμε ό, τι αγαπάμε χωρίς να ανησυχούμε για το αποτέλεσμα, την ελευθερία να βασιζόμαστε λιγότερο στις εξωτερικές και υλικές κατοχές, την ελευθερία να γνωρίσουμε όλα τα πράγματα που έχει να προσφέρει η ζωή”.
Σε ευχαριστούμε Μαρία!